Het draait allemaal om communicatie!
Communiceren is iets anders dan praten. En luisteren is iets anders dan horen. Horen doe je met je oren, luisteren met je hersenen. Je geeft betekenis aan wat je hoort, ziet, voelt, proeft en ruikt. Hoe ziet het proces van communiceren eruit? Hoe komt een gesprek tot stand en voor welke uitdagingen kom je te staan?
Dit is wat je zult leren:
- Wat ruis is en wat ruis veroorzaakt.
- Hoe alles wat je zegt meer is dan alleen de letterlijke betekenis van de woorden die je gebruikt.
- Hoe non-verbale communicatie invloed heeft op alles wat je zegt.
- Het belang van je referentiekader.
- Wat Observatief Luisteren is en waarom het belangrijk is.
In een ideale wereld zouden mensen precies begrijpen wat zij van elkaar willen. Helaas blijkt maar al te vaak dat mensen elkaar juist niet begrijpen of gaan invullen voor de ander wat ze van elkaar willen of verwachten. De meeste problemen tussen mensen zijn terug te voeren tot een probleem in de onderlinge communicatie. In deze module gaan we onderzoeken wat zoal goede communicatie in de weg staat. En alvast de eerste stappen zetten voor hoe je die uitdagingen aan kan vliegen!
Dit is wat je gaat leren
Ruis
Het communicatieproces is een interactie tussen twee of meer partijen, waarbij er op een bepaald moment een zender en een of meerdere ontvangers zijn. De zender codeert wat zij of hij wil zeggen, brengt deze boodschap over, die op zijn beurt wordt gehoord en gedecodeerd door de ontvanger. Met decoderen ontdekt de ontvanger de betekenis van de boodschap. Ruis in het communicatieproces zorgt ervoor dat boodschappen slechts gedeeltelijk overkomen zoals bedoeld, waardoor de kans op wederzijds onbegrip (met alle gevolgen van dien) toeneemt.
De vier elementen in een boodschap
Elke boodschap heeft vier elementen: naast het zakelijke, inhoudelijke of letterlijke element is er een expressief element (hoe de zender over zichzelf denkt), een relationeel element (hoe de zender de relatie tussen zender en ontvanger ziet) en een appellatief element (wat de zender van de ontvanger wil). Alle vier de elementen zitten verpakt in één en dezelfde boodschap.
Verbal, paralingual and non-verbal
Communiceren verloopt via verschillende kanalen tegelijk. Naast wat er letterlijk en figuurlijk gezegd wordt en hoe het gezegd wordt (paralinguaal), spelen non-verbale signalen een belangrijke rol. De valkuil is om je te richten op slechts één van deze kanalen, zoals lichaamshouding. Daarnaast is hoe je je non-verbaal gedraagt ook belangrijk voor de mate waarin het teamlid zich op haar of zijn gemak voelt bij jou.
Uniekheid en perceptie
Juist omdat iedereen een eigen levensgeschiedenis heeft, interpreteert iedereen wat er om zich heen gebeurt vanuit een eigen referentiekader. Toch leven mensen in de illusie dat anderen de dingen precies zo ervaren zoals zij. En ook jij bent een mens en zult de informatie van een ander interpreteren vanuit jouw referentiekader.
Luisteren en observatief luisteren
Observatief luisteren is actief luisteren naar wat het teamlid te zeggen heeft, ze observeren en luisteren naar welke emoties er in hen omgaan. Door observatief te luisteren, kun je je beter inleven in de situatie van je teamlid en kun je beter aansluiten bij haar of zijn belevingswereld. Door observatief te luisteren bereik je gemakkelijker en sneller de gewenste diepgang in je gesprekken; je begrijpt de emotie die bij een boodschap hoort, zonder dat je je toevlucht hoeft te nemen tot trucjes. Je begrijpt de persoon achter de boodschap.